Een softbox is een veel toegepaste lichtbron, dankzij zijn goede diffuse verlichting. Door zijn ontwerp zorgt de softbox ervoor dat het licht wordt verstrooid en daardoor gelijkmatig in alle richtingen wordt verspreid. Omdat er in de softbox zelf het licht eerst gebundeld wordt, is het lichtrendement hoog en daarom hoef je de flitsers meestal niet op volle kracht te gebruiken. Softboxen kunnen worden gebruikt in combinatie met zowel studioflitsers als continu studioverlichting.
Diffuse verlichting komt vooral tot zijn recht wanneer de lichtbron groter is dan het onderwerp. In dit geval zijn de schaduwen zacht en vaak bijna niet zichtbaar. Het is te vergelijken met het zonlicht dat door het wolkendoek zodanig verstooid wordt, dat het geen de objecten op een bewolkte dag geen schaduw werpen. Hoe groter de softbox is ten opzichte van het onderwerp, des te meer wordt het onderwerp van alle kanten beschenen. Voor meer sturing van het diffuus licht gebruik bijvoorbeeld een honinggraat, een opzetstuk dat voor meer bundeling zorgt.
De verstrooiende werking van het licht neemt af naarmate de afstand tussen lichtbron en onderwerp toeneemt. Ga je met de softbox verder van het onderwerp af, dan komt het licht meer uit één richting en dit zorgt ervoor dat de schaduwovergangen minder zacht worden.
Softboxen zijn er in verschillende soorten. Zo zijn er vierkante en langwerpige rechthoekige softboxen, verkrijgbaar in verschillende maten. Octagon boxen hebben door hun achthoekige vorm een meer ronde vorm en daarmee zorgen ze ook voor een sferisch effect. Paraplu softboxen zijn uitklapbaar en nemen bij het opzetten minder tijd in beslag dan de gewone softboxen. De standaard softboxen zijn eerder bedoeld voor de permanente opstelling in de studio. Softboxen worden voor of naast het onderwerp geplaatst, maar ook boven het onderwerp bevestigd. Het hangt af van het beoogde effect, de keuze is aan de fotograaf.